Aranđelovdan

Sveti arhanđel Mihailo uživa najveće poštovanje u našem narodu. Smatra se najuglednijim među bestelesnim silama, jedan je od osmorice anđela kojima je poznato ime i koji je najbliskiji nebeskom prestolu. Proslavlja se 21. novembra i predstavlja krsnu slavu velikog broja Srba.

Tog dana Crkva svetkuje Sabor Svetoga arhistratiga Mihaila i ostalih nebeskih bestelesnih sila, praznik ustanovljen u četvrtom veku kao Sabor Svetih anđela.

Kako su našem narodu nepoznata imena ostalih šest anđela, izuzev Mihaila i blagovesnog Gavrila (a tu su još: Rafail, Uril, Salatil, Jegudil, Varahil i Jeremil), ovaj dan se praznuje kao dan Svetog arhanđela Mihaila.

Arhanđel Mihailo se smatra knezom anđela i njihovim vojnim zapovednikom. Borac protiv sila zla, branilac hrišćana, krilati ratnik arhanđel Mihailo je po verovanju naroda živ, te mu svečari ne kuvaju žito.

Po opštem verovanju ovaj svetac prikuplja duše umrlih i, mereći dobra i zla dela pokojnika, prema zasluzi ih šalje u raj ili u pakao. U narodu je još poznat kao Dušovadnik.

Postoji verovanje da obolelom nema spasa ako mu arhanđel Mihailo, sa mačem u desnoj ruci i jabukom u levoj, kako ga ikonografija predstavlja, stane uz postelju kraj uzglavlja. Ako se prikaže kraj nogu, bolesnik može da ozdravi.

Aranđelovdan je uglavnom praznik stočara. Do početka dvadesetog veka održavan je sedmodnevni post Aranđelovica, a svetkovali su ga svi, čak i oni kojima nije bio krsna slava. Tako je u okolini Boljevca svaki domaćin, sekao na Aranđelovdan posebni obredni hleb (leturgiju) kako bi obezbedio zdravlje i prosperitet stoke. U Gornjoj Pčinji se na ovaj dan klala najstarija ovca u stadu koja je predstavljala prinošenje žrtve.

U nekim mestima je Aranđelovdan zavetni dan. Nekada su ga svetkovali vrećari kao svoju esnafsku slavu.