Dunavfest Beograd i Muzička omladina Novog Sada najavljuje multimedijalni projekat Kronos kvarteta “1914…I DALJE”/ „BEYOND ZERO”, koji će biti izveden u Sava centru 6. novembra i Srpskom narodnom pozorištu 7. novembra.
Posebna pažnja u ovogodišnjim programima Dunavfesta je posvećena tematici Velikog rata i otuda ideja da se u Srbiju dovede čuveni Kronos kvartet sa multimedijalnim projektom “1914… i dalje”/“Beyond zero”, koji je pre deceniju imao uspešan nastup u Srbiji.
Multimedijalni događaj traje 90 minuta i u prvom delu programa su muzička dela kompozitora iz perioda Velikog rata, poput Ravela, Stravinskog i Rahmanjinova, dok je drugi deo događaja posvećen originalnoj muzici koju je Aleksandra Vrebalov pisala za Kronos kvartet i filmu koji je za ovu priliku režirao poznati američki reditelj Bil Morison.
Ovaj ekskluzivni događaj, za koji je muziku komponovala srpska kompozitorka Aleksandra Vrebalov, a film režirao poznati američki reditelj Bil Morison, imao je svetsku premijeru na Berkliju (SAD) i sa velikim uspehom izveden je na glavnom programu festivala u Edinburgu. Nastupima u našoj zemlji započinje evropska turneja ovog projekta.
Po mišljenju Aleksandre Vrebalov za razliku od zvanične istorije koja je često bila sklona romantizaciji i glorifikaciji rata, umetnici su obično bili čuvari zdravog razuma i ukazivali na njegovu brutalnost, razornost i ružnoću. Za mnoge je tokom čitave istorije stvaranje umetnosti u tim uslovima služilo kao mehanizam za preživljavanje.
“Radeći na delu Beyond Zero: 1914–1918, bila sam inspirisana antiratnim pisanim radovima, muzikom i umetničkim delima koja su nastala tokom i neposredno po završetku Prvog svetskog rata, uključujući, na primer, stvaralaštvo Vilfreda Ovena i Zigfrida Sasona, muziku Debisija i Satija i Dadaistički pokret. Delo se oslanja na njihovo razočarenje u heroizam i patriotizam, što je najbolje izraženo u Ovenovoj rečenici iz pesme Dulce et decorum da je „smrt za domovinu stara laž“.”, navodi Vrebalov.
Važan i neizostavan deo ovog projekta su dokumentarni zapisi sačuvani na nitratnim filmovima koje savremena publika nikada nije imala prilike da vidi. Posle obimnog pretraživanja arhive u potrazi za 35mm filmovima snimljenim tokom Velikog rata, filmski autor Bil Morison je napravio potpuno nove HD verzije originala, a mnogi od snimaka prikazuju i materijalno propadanje traka.
“Ono što nam je ostalo jeste pogled na rat koji se vodio na poljima, u rovovima i u vazduhu. Većina snimaka pokazuje da je došlo do propadanja trake – to je prosto posledica stogodišnjeg čuvanja materijala na neodgovarajući način. Kroz veo fizičkog propadanja i originalne filmske boje vidimo vežbe, parade i pokrete trupa. Ništa nije moćnije od samog filmskog snimka koji je postao vidljiv zahvaljujući sopstvenom propadanju.”
Aleksandra Vrebalov već dve decenije živi i uspešno radi u SAD-u. Njena dela su izvodili Kvartet „Kronos“, Dejvid Krakauer, ETHEL, Horhe Kabajero, Opera Srpskog narodnog pozorišta i Beogradska filharmonija, a predstavljena su i na brojnim festivalima.
