Zavod za zaštitu spomenika kulture otpočeo je radove na sanaciji i restauraciji spomenika Vuku Stefanoviću Karadžiću, tačno na dan kada je svečano spomenik otkriven u prisustvu gradskih zvanica i stanovnika Beograda pre 85 godina (7. novembra 1937. godine).
Posle velikih i uspešnih rekonstrukcija Spomenika Pobedniku i Spomenika zahvalnosti Francuskoj, stručna služba Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda prvo je izradila Idejni projekat sanacije i restauracije spomenika Vuku Karadžiću u 2019. godini, a Grad Beograd je za ovu godinu opredelio sredstva za izvođenje radova u visini 11 miliona dinara, čime su se stekli uslovi da počnu radovi.
Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda je izradio Idejni projekat sanacije i restauracije spomenika Vuku Karadžiću, s obzirom da se spomenik nalazi u izuzetno lošem stanju.
Naime, prilikom prethodne obnove iz 1995. godine – koja je izvođena u sklopu hitnih radova na izgradnji stanice podzemne železnice, podzemne garaže i uređenju širih parkovskih i nadzemnih parternih površina – bronzana skulptura spomenika nije tretirana na adekvatan način, a za oblogu postamenta upotrebljen je kamen lošeg kvaliteta, tako da je usled izloženosti negativnom uticaju atmosferilija došlo do rapidnog propadanja kako skulpture tako i postamenta.
Planirani radovi na spomeniku obuhvataju dve faze.
Prva faza predstavlja sanaciju i restauraciju bronzane skulpture, dok se druga faza odnosi na radove na postamentu. Prva faza radova počinje 7. novembra 2022. godine i podrazumeva skidanje bronzane skulpture. Skulptura će biti preneta u atelje Zorana Kuzmanovića, sa kojim je šira javnost imala priliku da se upozna tokom izvođenja radova na rekonstrukciji Spomenika Pobedniku.
U okviru radioničkog prostora skulptura sa spomenika Vuku Karadžiću će biti sanirana i konzervirana.
Rok za završetak izvođenja radova na sanaciji i restauraciji spomenika je do 120 dana.
Spomenik Vuku Karadžiću otkrivena je 7. novembra 1937. godine, povodom stopedesetogodišnjice Vukovog rođenja. Delo je značajnog srpskog vajara Đorđa Jovanovića.
Vukov spomenik je jedan od najznačajnijih javnih spomenika u Beogradu. Koncipiran je po kanonima akademske umetnosti koja počiva na naturalizmu i verizmu, kao i na idealizaciji subjekta. Naglašena je idealizovana, portretska realističnost.
Na spomeniku, Vuk Karadžić je prikazan u donekle hijeratičnom i statičnom, sedećem stavu. Noge su mu prekrivene teškom draperijom, a u desnoj ruci je knjiga koju Vuk drži naslonjenu na koleno. Dinamika je naglašena blago rotiranim pokretom glave. Sličnu skulpturalnu formu sedeće figure, Jovanović je već ranije primenio na konceptu skulpture Guslara, izvedene za spomenik Kosovskim junacima u Kruševcu, iz 1904. godine.
Sama predstava je reinterpretacija klasičnog renesansnog motiva, odnosno prikaza Mikelanđelovog Mojsija iz crkve San Pietroin Vincoli u Rimu.
Spomenik Vuku Karadžiću pripada grupi reprezentativnih i monumentalnih javnih spomenika podignutih zaslužnim ličnostima srpskog naroda. Iako izveden tokom poznog perioda umetnikovog opusa, spomenik nosi sve kvalitete njegovog autorskog izraza. Zbog svojih kulturno-istorijskih vrednosti Spomenik je utvrđen za kulturno dobro Rešenjem Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda iz 1965. godine.
Foto: dokumentacija iz arhive Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda.
