Petak, 19. februar 2021. u 18:00 // Tribinska sala Doma omladine Beograda
Ciklus tribina: ANGAŽOVANA LEKTIRA
Organizacija: Koncept 9, Knjižara Beopolis i Dom omladine Beograda
Učestvuju: Ivana Kronja i Petar Protić
Govorićemo o recentnoj knjizi Ivane Kronje ”Estetika avangardnog i eksperimentalnog filma: telo, rod i identitet ”, objavljenoj prošle godine u izdanju Filmskog centra Srbije. Ivana je filmološkinja i filmska kritičarka, autorka brojnih teorijskih radova o kulturi, medijima i filmu objavljenih u zemlji i inostranstvu, kao i medijske studije „Smrtonosni sjaj“.
Kako piše Đorđe Bajić, ova knjiga je rezultat multidisciplinarnog teorijskog istraživanja u oblasti istorije i estetike filmske avangarde, teorije predstavljanja, te kulturološke i filmološke analize istorije srpskog eksperimentalnog filma.
Studija na gotovo 600 stranica donosi detaljan akademski pregled nedovoljno poznate istorije avangardnog i eksperimentalnog filma u svetu i kod nas, kao i kulturološko i rodno čitanje filmske umetnosti primenjeno na filmski eksperiment. Višeslojno istraživanje nudi podsticaj vizuelnim umetnicima u domenu kratkog filma i videa, kao i razvoju domaće filmologije. Knjiga se dotiče i veoma aktuelnih tema prikazivanja tela u savremenoj umetnosti, estetike kvir filma i kritike okultizma na filmu.
Bogato ilustrovano izdanje zaključuje uspela studija slučaja remek-dela srpskog kratkog eksperimentalnog filma Živojina Pavlovića i Kokana Rakonjca, oba iz 1960. godine, „Triptih o materiji i smrti“ i „Zid“, u kojoj autorka definiše pojam kanonskog neoavangardnog filma, snimljenog nakon Drugog svetskog rata na tlu Srbije i nekadašnje Jugoslavije, kao autentične srpske varijante podvrste.
Autorka predgovora za ovo izdanje je doktorka Saša Vojković, profesorka Akademije dramske umjetnosti u Zagrebu. Dr Vojković u svom predgovoru ističe da je knjiga Ivane Kronje sveobuhvatan podvig: ona uključuje istoriju avangardnog i eksperimentalnog filma – komparativne analize, paralelne analize avangardnih filmova i srodnih vrsta filmova. Kronja se posvećuje i nacionalnim kinematografijama u istorijskom kontekstu i odnosu prema avangardnom filmu – naglasak je stavljen na francusku, nemačku, sovjetsku i američku kinematografiju. Knjigu zaokružuje, naglašava dr Vojković, analiza srpskih avangardnih i eksperimentalnih filmova.
Autorka Ivana Kronja je o radu na svojoj studiji rekla: „Čitav proces bio je praćen i dubokim fazama samopreispitivanja, moralnih dilema, političke i duhovne upitanosti. U jednom delu knjige radi se, naime o veoma izazovnim, često subverzivnim, teškim pa i negativnim temama. S druge strane, tematika ženskog i LGBTIQ identiteta praćena je neretko diskriminacijom i neshvatanjem, stereotipima sa kojima se mora hrabro suočiti. Svi stavovi u mojoj knjizi potiču od mog humanističkog obrazovanja i političke kulture tolerancije, dok su, s druge strane, pojmovi obrađeni naučno i dosta neutralno, tako da se knjigom može koristiti i čitalac koji se ne slaže sa stavovima autorke. Poštenje i naučna objektivnost bili su jedan od ciljeva u završnom radu na knjizi, budući da je zamišljena i kao udžbenik za poslediplomske studije u oblasti filmske i multimedijalne umetnosti”.
