Idući tragom lepote koja (ne)će spasiti svet, što je i slogan ovogodišnjeg izdanja pozorišnog festivala Bitef, koji će biti održan od 25. septembra do 4. oktobra, a na čiji poziv smo i bili u obilasku Jadra, posetili smo Loznicu, Tršić i Banju Koviljaču.
Na Trgu Jovana Cvijića, u prostorijama TO Loznica, održana je konferencija za novinare na kojoj su predstavljena tri pozorišna komada bitefovskog programa, a koje za temu imaju ekologiju. Nakon razgovora o predstavama beogradskog festivala i o turističkim atrakcijama lozničkog kraja, nastavili smo otkrivanje znamenitosti podrinjskog grada i okoline, i to baš u trenutku kada se održava manifestacija 91.“Vukov sabor”u Tršiću, koja je trajala do 15. septembra.
“Danas smo u Loznici, iako u našem akronimu -BITEF- stoji beogradski. Međutim, nikad sebe nismo doživljavali kao festival jednog grada, bez obzira što dolazimo iz prestonice.
Bitef koji postoji skor šezdeset godina, pre mom mišljenju, predstavlja priču cele Srbije. Na Bitefu su obrazovani mnogi ljudi, koji nisu iz takozvanog “kruga dvojke”.
Bitef je srpska kulturna tradicija, koja ne samo da se čuva, već se i gradi i osavremenjuje, jer ne možemo ostati stalno na tragu istog.
Zato mi je i drago što smo danas baš ovde, jer povezujemo u određenom smislu dve tradicije – Vukov sabor i Bitef”, rekao je direktor Bitef teatra Miloš Latinović, na konferenciji za novinare održanoj u glavnom Turističkom info-centru TO Loznica, kada se i zahvalio na gostoprimstvu.
Koselektorka i dramaturškinja festivala Tijana Grumić, istom prilikom, rekla je:
“Mnogo mi je drago što u ovakvom kraju, s ovoliko prirodnih lepota i kulturnog i istorijskog bogatsva, možemo da predstavimo deo programa, jer se desilo, ne s jasnom namerom, da se naše tri predstave bave ekologijom, i očuvanjem životne sredine, i uopšte odnosa čoveka prema prirodi.”
U pitanju su pozorišni komadi, inspirisani ekologijom:
- “Budućnost”, u koprodukciji Beogradskog dramskog pozorišta i Mestnog gledališča ljubljanskog, autora i reditelja Žige Divjaka, koja postavlja pitanje šta možemo da uradimo da sprečimo svoj destruktivni uticaj na prirodu,
- “Pukotina” mladog i slovenačkog reditelja Jana Krmelja, koji je za režiju ove predstave dobio prestižnu Borštnikovu nagradu.
- „Antigona u Amazonu”, čiji koncept i režiju potpisuje švajcarski reditelj Milo Rau, poznat Bitefovoj publici, koji donosi priču o borbi južnoameričkih zemljoradnika za zemlju na kojoj žive i koju obrađuju.
“Budućnost” je na programu 30. septembra od 20 časova u Beogradskom dramskom pozorištu, “Pukotina” je 1. oktobra u 20 časova na istoj sceni, a „Antigona u Amazonu” 2. i 3. oktobra od 20 časova u pozorištu Atelje 212.
U ambijentu glavnog Turističko informativnog centra Loznice, pored tople dobrodošlice naišli smo i na autentične i atraktivne suvenire, u čijem dizajnu su učestvovali lokalni umetnici i žene vične veštini tradicionalnog ručnog rada.
Posebnu pažnju privukla nam je “lila”, tradicionalna baklja, koja se u Jadru i Mačvi pali uoči Petrovdana (12. jula). Običaj paljenja vatre zbog svoje atraktivnosti, posebno raduje najmlađe, što je inspirisalo Loznicu da u svoj kalendar dešavanja uvede i višednevna manifestaciju “LilaLo”, u okviru koje se, osim lilanja (paljenja vatre noću), održavaju i programi posvećeni muzičko-scenskom stvaralaštvu mladih.
Lila se, tradicionalno, sastoji od suve kora divlje trešnje na drvenom štapu, koja se kao takva pali, kako bi njen plamen bio vatra zaštitnica, koja čuva ljude, životinje i useve, terajući demonske sile. Na predlog Centra za kulturu „Vuk Karadžić” iz Loznice, ovaj običaj je uvršten u Nacionalni registar nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije.
Nakon održanog “Vukovog sabora”, naredni događaj, koji bismo izdvojili jeste već početkom oktobra 1-5, a u pitanju je Dečja nedelja.
Ukoliko se i vi uputite ka Loznici, znajte da turistički info centri u ovom kraju imaju celodnevno radno vreme, 365 dana u godini.
“Značaj turizma je prepoznat, pa tako, u odnosu na početke, kada nas je bilo samo četvoro, danas nas ima 19 zaposlenh. Od toga imamo dva licencirana turistička vodiča i ljude koji pored engleskog govore i francuski i ruski, španski… a sa nama je i jedna, volonterka iz Japana. Nemamo nikog za kineski, iako nam je to potrebno,” rekla je direktorka TO Loznice Snežana Perić, koja je na toj funkciji već osam godina, ističući činjenicu da je ova turistička organizacija postala i dobitnik Turističkog cveta, nagrade koju dodeljuje Turistička organizacije Srbije, i to pre dve godine.
U lozničkom kraju, pored prirodnih lepota, od kojih se posebno ističe reka Drina, tu su i prepoznatljiva obeležja, kao što su: Trg Jovana Cvijića, koji nosi ime čuvenog Lozničanina i utemenitelja geografije kod nas, biser grada “Vukov dom kulture” sa bioskopom i galerijom “Mina Karadžić”, Muzej Jadra, kuća Katića u Loznici u kojoj se nalazi stalna postavka slika Miće Popovića i Vere Božičković Popović, “Biblioteka Vukovog zavičaja”…
Naravno, poseta podrazumeva i obavezan obilazak spomen kuće s okućnicom Vuka Stefanovića Karadžića u Tršiću, kao odlazak do Banje Koviljače, Gučeva i Cera.
Dok birate prvu priliku kada ćete moći da posetite Loznicu i Zapadnu Srbiju, u međuvremenu ne propustite pozorišnu svetkovinu, u našem glavnom gradu, 58. Bitef. Verujemo da će vam se u tome pridružiti i loznički ljubitelji pozorišne umetnosti.
Foto: Tijana Janković-Jevrić // Miss Stills Photography
